حسابداری چندسطحی بر سه بخش اصلی دارایی، بدهی و سرمایه متمرکز است که معادله دارایی = بدهی + سرمایه را تشکیل می‌دهند. این معادله منشأ تمامی حساب‌هاست و شامل دو نوع حساب دائمی (مانند دارایی‌ها) و موقت (مانند سود و زیان) است.
هر یک از این حساب‌ها زیرمجموعه‌های خاص خود را دارند. در این میان، علاوه بر حساب‌های دائمی، حساب‌های موقت مانند سود و زیان، درآمد و برداشت نیز وجود دارند. برای یک حسابدار ضروری است که ماهیت هر یک از این حساب‌ها را بداند تا بتواند زیرمجموعه‌های مرتبط را به درستی مدیریت کند. در این مطلب از سبحان به جزئیات مربوط به سطوح حسابداری چند سطحی و به طور خاص هشت سطحی پرداخته می‌شود.
منظور از حسابداری هشت سطحی چیست؟
حسابداری هشت سطحی یک سیستم پیچیده و گسترده است که به منظور دسته‌بندی دقیق‌تر و کارآمدتر اطلاعات مالی در سازمان‌ها و شرکت‌ها طراحی شده است. این سیستم به طور خاص برای ارائه شفافیت و دقت در گزارشگری مالی کاربرد دارد. در حسابداری هشت سطحی، اطلاعات به صورت سلسله‌مراتبی و از سطوح پایه به سطوح پیچیده‌تر تقسیم‌بندی می‌شود.
سطوح مختلف حسابداری هشت سطحی
- سطح اول – حساب‌های اصلی یا دائمی
حساب‌های اصلی یا دائمی شامل دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه هستند. این حساب‌ها به صورت ثابت در تمامی صورت‌های مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها ثبت می‌شوند و اساس معادله حسابداری (دارایی = بدهی + سرمایه) را تشکیل می‌دهند. این حساب‌ها همواره کاربرد دارند و تنها تغییرات جزئی در آن‌ها ایجاد می‌شود. - سطح دوم – حساب‌های تفصیلی
در این سطح، حساب‌های اصلی به دسته‌های فرعی‌تری تقسیم می‌شوند. به عنوان مثال، حساب دارایی‌ها می‌تواند به حساب‌های نقدی، موجودی‌ها، حساب‌های دریافتی و اموال تقسیم شود. این تفکیک به حسابداران کمک می‌کند که اطلاعات دقیق‌تری در مورد منابع مالی شرکت‌ها به دست آورند. - سطح سوم – حساب‌های معین
حساب‌های معین به عنوان زیرمجموعه‌ای از حساب‌های تفصیلی شناخته می‌شوند. در این سطح، اطلاعات به شکل بسیار خاص‌تر و جزئی‌تر ثبت می‌شود. برای مثال، در حساب موجودی کالا، می‌توان به معین‌های مختلفی مانند موجودی کالاهای نقدی و کالاهای امانی اشاره کرد. - سطح چهارم – حساب‌های فرعی
حساب‌های فرعی جزئی‌ترین سطح از اطلاعات حسابداری را شامل می‌شوند. این حساب‌ها به طور خاص به یک فعالیت یا معامله خاص اشاره دارند. حساب‌های فرعی ممکن است به تعداد زیادی زیرمجموعه تقسیم شوند که هریک اطلاعات دقیق و جزئی در مورد یک بخش خاص از عملیات مالی را نشان می‌دهند. - سطح پنجم – حساب‌های تحلیلی
در این سطح، حساب‌ها به تحلیل‌های خاصی تقسیم می‌شوند که کمک می‌کنند تا وضعیت مالی شرکت به دقت بررسی و ارزیابی شود. این حساب‌ها برای تعیین سود و زیان در کسب‌وکار و همچنین ارزیابی عملکرد مالی مهم هستند. - سطح ششم – حساب‌های گروهی
حساب‌های گروهی به ترکیب گروه‌هایی از حساب‌های فرعی و تحلیلی اشاره دارند. این حساب‌ها می‌توانند به طور کلی وضعیت مالی شرکت را در یک بازه زمانی خاص تحلیل کنند و به مدیران این امکان را می‌دهند که دید کلی‌تری از فعالیت‌های مالی به دست آورند. - سطح هفتم – حساب‌های گزارشگری
در این سطح، اطلاعات مالی به گونه‌ای سازماندهی می‌شوند که به گزارش‌های مالی استاندارد و کاربردی برای ذینفعان (مانند مدیران، سرمایه‌گذاران و حسابرسان) تبدیل شوند. این گزارش‌ها می‌توانند شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، و گزارش جریان‌های نقدی باشند. - سطح هشتم – حساب‌های مدیریتی و کنترل داخلی
حساب‌های مدیریتی و کنترل داخلی به نظارت و ارزیابی فرآیندهای مالی در سازمان‌ها مربوط می‌شوند. این سطح از حسابداری به کنترل هزینه‌ها، ارزیابی ریسک‌ها، و شفاف‌سازی روندهای مالی در راستای اهداف بلندمدت کمک می‌کند.
حسابداری هشت سطحی با نرم‌افزار مالی سبحان
نرم افزار حسابداری سبحان به عنوان یک ابزار جامع برای حسابداری، قابلیت پشتیبانی از تمامی سطوح حسابداری هشت‌سطحی را داراست. این نرم‌افزار از طریق قابلیت‌های پیشرفته خود، امکان ثبت و مدیریت حساب‌ها در سطوح مختلف را فراهم می‌کند. این سطوح عبارتند از:
- مدیریت حساب‌های اصلی و تفصیلی: نرم‌افزار سبحان به راحتی می‌تواند حساب‌های اصلی را از حساب‌های تفصیلی جدا کرده و امکان پیگیری دقیق‌تر وضعیت مالی سازمان را فراهم آورد.
- تفکیک حساب‌ها و معین‌ها: این نرم‌افزار می‌تواند به شما کمک کند تا حساب‌ها را به معین‌های مختلف تقسیم کنید و جزئی‌ترین اطلاعات مالی را استخراج کنید.
- گزارش‌های تحلیلی و مدیریتی: با استفاده از گزارش‌های تحلیلی و مدیریتی در نرم‌افزار مالی سبحان، می‌توانید عملکرد مالی کسب‌وکار را به صورت دقیق و به‌روز بررسی کنید.
- حساب‌های گروهی و گزارش‌های مالی: سبحان این امکان را می‌دهد که با گروه‌بندی اطلاعات مالی، گزارش‌های دقیقی از وضعیت کلی سازمان تهیه شود.
خلاصه مطلب اینکه، نرم‌افزار مالی سبحان با دارا بودن ویژگی‌های منحصر به فرد خود در پیاده‌سازی سیستم‌های حسابداری چندسطحی، به مدیران مالی کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد وضعیت مالی شرکت یا کسب و کار خود بگیرند و عملکرد بهینه‌تری را به دست آورند.
